Pojęcia były zawsze jednym z najważniejszych obiektów badań filozoficznych. Szczególnie duży wkład do teorii analizy pojęć wnieśli przedstawiciele polskiej gałęzi XX-wiecznej filozofii analitycznej, czyli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Badaniom filozoficznym w tej szkole przyświecał postulat jasności myślenia i mowy. Analiza i doskonalenie pojęć oraz języka filozoficznego jako ich nośnika były naturalnym wyrazem programu metodologicznego, jaki formacji tej nadał jej założyciel, Kazimierz Twardowski. W artykule przedstawiona jest procedura rekonstrukcji pojęć, stosowana powszechnie w szkole Twardowskiego. Okazuje się, że pomimo głębokich niekiedy różnic między poszczególnymi (...) przedstawicielami SLW da się wskazać pewne rysy wspólne prowadzonych w szkole badań nad pojęciami. Są to przede wszystkim moment kategorialny i moment konstrukcyjny, ze względu na który całą procedurę najlepiej określić właśnie jako „rekonstrukcję”. Bliżej zostały omówione dwa przykłady rekonstrukcji pojęć: praca Jana Łukasiewicza dotycząca pojęcia przyczyny oraz wyniki Alfreda Tarskiego dotyczące pojęcia prawdy. (shrink)

Celem artykułu jest omówienie koncepcji praktyki i psychiatrii opartej na wartościach Billa Fulforda. Autor przedstawia założenia VBP w świetle koncepcji bioetycznych, kodeksów medycznych oraz medycyny opartej na dowodach. Koncepcja VBP ukazana jest jako rodzaj praktyki mającej przyczynić się do poprawy decyzji terapeutycznych skoncentrowanych na osobie pacjenta. W tekście pojawiają się pytania o teoretyczne założenia VBP oraz jej rzeczywistą efektywność w podejmowaniu decyzji klinicznych. Autor wyjaśnia również dlaczego Fulford nie widzi w swojej koncepcji potrzeby budowania własnej teorii metafizycznej czy antropologicznej, lecz (...) dostrzega konieczność wsłuchiwania się w złożoność i konfliktowość decyzji klinicznych oraz wartość namysłu nad doskonaleniem codziennej praktyki. (shrink)

Referat wygłoszony w ramach Koła Antropologii Obrazu przy Instytucie Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, 03.2007. // Paper presented at the Koło Antropologii Obrazu at the Institute of Sociology, University of Bialystok, Bialystok, 03.2007.

Traditionally it is believed that there are two requirements which must be met by a plausible normative theory of morality. It is expected to be sensitive to actual moral beliefs and to guide action. However, it is impossible to satisfy them both within the traditional approach to the tasks of moral theorizing. An alternative theory would have to provide intellectual tools for solution of actual moral problems in a way which would rely on judgment and imagination in practical reasoning. Moral (...) theorizing would then be seen as part of moral practice and the philosopher’s role as that of a critical participant in moral practice rather than of a lawgiver with privileged access to moral truths. (shrink)

Prezentowana tu książka jest poświęcona relacjom między filozofią a polityką, politycznemu zaangażowaniu filozofii bądź jej ucieczce przed owym zaangażowaniem. W moim ujęciu pytania o autowizerunek filozofa w XX wieku są pytaniami o jego uwikłania, i uwikłania jego filozofii, w politykę. Nigdy wcześniej filozofowie nie żywili takich nadziei na przemodelowanie społeczeństwa z pomocą polityki (i tym się różnili od licznych wcześniejszych utopistów) zgodnie ze swoją filozoficzną wizją jak właśnie w XX wieku. Jest to zarazem książka o tradycyjnych antynomiach i opozycjach filozoficznych: (...) bios teoretikos i bios praktikos, teoria i praktyka, myśl i działanie, interpretowanie świata i jego zmienianie, człowiek kontemplacji i człowiek czynu, wieża z kości słoniowej i zaangażowanie etc. etc. I dlatego, pisząc tu o autowizerunku filozofa, mam na myśli jego autowizerunek ujmowany z punktu widzenia polityki. Interesują mnie tu odpowiedzi na pytanie o stosunek między filozofią a polityką, bowiem to pytanie uważam dzisiaj z racji historycznych za fundamentalne. Dlaczego pytam tu o autowizerunek filozofa? Uważam, że w filozofii (pytającej o swoje uwikłania w politykę) sposób ujmowania siebie determinuje sposób ujmowania świata. Im bardziej filozofia zostaje odniesiona do „teraz”, tym wymaga większej precyzji, dokładniejszego usytuowania siebie w ramach dostępnych bądź wyobrażonych w kulturze możliwości. Autowizerunek to platforma, z której korzysta filozof, to pewien horyzont konstytuujący jego tożsamość, podający zakres możliwych do przyjęcia ról w kulturze. Zupełnie inny jest autowizerunek filozofa w filozofii odniesionej do „teraz”, a zupełnie inny w filozofii nastawionej na uniwersalność, wieczne i niezmienne prawa, na spoglądanie na świat sub specie aeternitatis. Kluczowe słowa w takiej perspektywie to choćby rewolucja intelektualna, przemoc, nowy świat, nowy człowiek, nowa era, zmiana, postęp, konstruktywny wkład, przyłączenie się i zaangażowanie czy wymogi chwili. Pytam tutaj o chęć wywoływania zmian politycznych mocą filozofii i poprzez filozofię jako narzędzie, pytam o filozofa jako politycznego „zbawcę” (Habermas o Martinie Heideggerze), o filozofa jako egzekutora wyroków historii dysponującego pełną świadomością doniosłości chwili, która nikomu poza filozofami nie może się w pełni odsłonić i ujawnić. Dlaczego jednak filozofia potrzebuje siły? Skąd bierze się jej odwieczne marzenie o wykroczeniu poza uniwersum teorii, myśli, kontemplacji - ku realnemu światu, w którym filozof działa? Książka ta w pewnej mierze stanowi analizę marzeń o filozofii działającej, o filozofii czynu - o filozofie przekonanym o swoim posłannictwie jako posłannictwie człowieka działania. Filozof działający to człowiek oddany wspólnocie - przekonany o politycznie sprawczej roli wypowiadanego, filozoficznego słowa; zwierciadlanym odbiciem tego ideału jest filozof oddany tekstowi, czyli (bezpośrednio) lekceważący społeczne powinności i zobowiązania — przekonany o politycznej i społecznej bezsilności tegoż słowa, skoncentrowany na dostarczaniu interpretacji kolejnych interpretacji tekstów filozoficznych. Jednak oprócz nich w perspektywie autowizerunku politycznego pojawiają się i inni: tekstualiści marzący o drobnych, choć społecznie wpływowych wspólnotach czytelników; wspólnotowcy pragnący działać poprzez filozoficzne słowo, a jednak zarazem pozbawieni złudzeń co do swojej historycznej skuteczności, poniekąd z góry świadomi, że tą drogą świata (przynajmniej w przewidywalnym horyzoncie czasowym) zmienić się nie da; miłośnicy tekstu budujący programy społecznej naprawy świata, a poszukujący wśród tekstualistów (na przykład genealogicznej czy dekonstrukcjonistycznej) „metody”, którą można by wprost zastosować w praktyce, na sposób działających w historii wspólnotowców. Tekst, wspólnota - to jedynie ogólne hasła wywoławcze mające ewokować pewne marzenia o miejscu filozofii i filozofa w kulturze. Z jednej strony stoi autowizerunek, w ramach którego naczelnym hasłem jest „robienie historii” (Emil Cioran) czy „robienie rewolucji”, z drugiej autowizerunek z naczelnym hasłem „robienia tekstów”, czyli bycia uważnym czytelnikiem tekstów filozoficznych i uważnym ich autorem. A oprócz tego, pomiędzy nimi, jest miejsce na autowizerunki pośrednie, mieszane i mniej czy bardziej skłaniające się ku któremuś ze skrajnych wyborów oraz na autowizerunki, których powyższe przeciwstawienie nie uchwytuje. Oba motywy mają do pewnego stopnia organizować prezentowaną książkę, ale nie mają stać się jakimś nowym kluczem pozwalającym na zupełnie nową odsłonę filozoficznego pejzażu. Stoi przecież za nimi długa, filozoficzna tradycja, korzystająca na przestrzeni dziejów z określeń pochodzących z różnych słowników. Kto powiedział, że filozofia ma „robić rewolucję”, tzn. gruntować ją i przygotowywać, promować i usprawiedliwiać, znajdować dla niej wielki intelektualny kontekst, stanowić jej awangardę i magazyn niezbędnych pojęć, legitymizować jej przemoc i uzasadniać jej terror, dawać jej broń w walce i podtrzymywać marzenia o jej nieuchronności, wyjątkowości, celowości i wartości? Kojeve, Heidegger, de Man, Sartre, Bataille (w analizowanych tu przeze mnie tekstach i w ściśle określonych okresach) - byli o tym przekonani. Dlaczego odpowiadał im właśnie taki autowizerunek? Co więcej - albo co innego - daje filozofowi „filozofia wspólnoty” niż „filozofia tekstu”, by sięgnąć do dwóch skrajności w ramach długiego continuum? Czym jest owa nadwyżka? Uczuciem spełnienia, świadomością realizacji marzeń, wcielenia w życie filozoficznych ideałów? Przejściem do świata rzeczywistego - a może wreszcie „pracą”, w mocnym sensie tego terminu? Jednak im filozofia była bliżej świata, tym większe rodziła napięcia. Tym większe miała wyrzuty sumienia. Kluczowy problem analizowanych tu propozycji filozoficznych można by podsumować tak: czy szukać przejść — a jeśli tak, to jakie powinny one przyjmować formy - między uniwersum. zagadnień filozoficznych a światem rzeczywistym? Jaka relacja wiąże filozofa ze światem realnym: z historią, postępem, zmianą? Kim jest filozof zanurzony w historii, kim jest filozof „robiący historię”? W jakiej mierze filozofia jest niezbędnym fundamentem społecznych transformacji i społecznych rewolucji? Jak związać filozofię z czynem i z działaniem? Jak związać spekulację i kontemplację z aktywizmem? Jaki stosunek wobec gwałtownych i radykalnych zmian w świecie społecznym ma zajmować filozof - i w jakim charakterze? Filozofa? Obywatela? Obywatela-filozofa? Czy umieszczać filozofię w głównym nurcie zmian społecznych - w ramach toczących się rewolucji — czy przyjmować w niej postawę wyczekującą, obserwującą, niezaangażowaną, która pozwala spoglądać na akcydentalne zawirowania świata rzeczywistego z perspektywy jego istoty? Czy filozofia ma brać na siebie odpowiedzialność za zmienianie świata? Czy ma się do niego dostosowywać, czy może wręcz je ugruntowywać, znajdując dla niego szeroki, metafizyczny kontekst? Spis treści Wprowadzenie. „TYRANIA HEGLA” I MYŚLENIE PONOWOCZESNE W KONTEKŚCIE PYTAŃ 0 AUTO WIZERUNEK FILOZOFA (9) „Uwolnić się od Hegla”? (10) Panorama (15) „Przyszłość świata” a „interpretacja pism Hegla” (24) Podsumowanie: filozof czynu, filozofia działania (27) Rozdział 1. Przykład wspólnotowy: Alexandre’a KOJEVE’A filozof zmieniający świat (FRANCUSKI HEGEL) (37) Antropologia, panowanie, niewola (41) Kojeve-Strauss: debata stulecia? (44) Filozof wedle Straussa (47) Filozof wedle Kojeve’a (50) Historia, filozofia, przemoc. „Humanizm” i „terror” (57) Rządzenie: zdolności i powinności (61) Kres historii (63) Podsumowanie (68) Rozdział 2. PRZYKŁAD TEKSTUALNY: DELEUZE’A 1 KLOSSOWSKIEGO FILOZOF TWORZĄCY TEKST (francuski Nietzsche) (70) „Jakiegoż to adwersarza, jakiegoś wroga należy pokonać?” (73) „Między Heglem a Nietzschem nie może być kompromisu” 77 Nietzsche, Freud, Marks 90 Historia i genealogia 96 Kwestia stylu 99 Rozdział 3. PRZYPADEK GEORGESA BATAILLE’A: MIĘDZY HEGLEM A NlETZSCHEM? 106 „Człowiek integralny” a działanie 110 Rewolucja, ekstaza, krew 115 W towarzystwie Nietzschego 124 Ekonomia nadmiaru 128 Rozdział 4. WOKÓŁ ZAANGAŻOWANIA. OD WSPÓLNOTY DO TEKSTU I DALEJ: SARTRE, BARTHES, BLANCHOT, FOUCAULT 133 „Umiłowanie mądrości” a polityka 133 Filozofia, polityka - tekst, wspólnota 136 Pisarze i piszący 138 „Co to znaczy pisać?”142 Pisanie - czysta bierność na marginesie historii? 151 Poza opozycję esteta/pisarz zaangażowany 157 Intelektualiści - władza 161 Książki-doświadczenia i książki-prawdy 166 „Tyrania prawdy”168 Rozdział 5. FILOZOF A CZASY PRZEŁOMU. FRANCUSKIE BURZE WOKÓŁ MARTINA HEIDEGGERA W PERSPEKTYWIE SPORU O MIEJSCE FILOZOFII W SFERZE OBYWATELSKOŚCI. 172 Początki 172 Heidegger - francuski „mistrz myślenia”180 „Czy można jeszcze wierzyć filozofom?” 184 Heideggera sen o przywództwie 188 Dyskusje, dyskusje 205 Specyficzna aura filozofa? 210 „Przyjdźcie do nas, a będziecie mogli przekuć waszą myśl w czyn” 230 Rozdział 6. WOKÓŁ PAULA DE MANA - EUROPEJSKIE PYTANIA O SŁOWA JAKO CZYNY 233 Kontekst europejski - rewolucja intelektualna 238 Nowy porządek, nowy początek 248 „Konstruktywne” podejście do rewolucji a „humanizm” 255 Europejski cień człowieka czynu 257 Ideologia estetyczna 262 Rozdział 7. W STRONĘ ESTETYKI EGZYSTENCJI: MICHEL FOUCAULT 266 „Dać żyjącym exempla...” 271 Kanta i Nietzschego „troska o siebie” 272 Etyka jako estetyka 283 Foucault, Kant i „ontologia teraźniejszości” 291 „Troska o siebie” jako praktyka wolności 302 Myślenie - niebezpiecznym aktem? 310 Bibliografia 313 SUMMARY 331 CONTENTS. (shrink)

The purpose of the article is to show how the doctrine of the King’s Two Bodies formulated by lawyer Edmund Plowden influenced political practice and its artistic representation. It is worth emphasising that the image of the king as a one-man corporation includes an immanent conflict resulting not only from the coexistence of conflicting identities in one person, but also from the need to constantly negotiate relations between them. Therefore, the concept of two bodies could simultaneously serve as a tool (...) for legitimising and contesting power. This paradox is well illustrated by Queen Elizabeth I’s famous declaration “Richard II is Me”, which has been intriguing researchers for decades and receiving extensive comments. So far it has not been placed in the context of the doctrine of the King’s Two Bodies, in which it sounds probably most fully. The perspective of abolished temporality inscribed in it sheds a new light on the queen’s identification with Richard II: both the historical ruler and the hero of the Shakespearean chronicle. (shrink)

“I demote practical reason from the conductor’s podium on which it is traditionally pictured, leading the performance. I picture practical reason less as an orchestral conductor than as a theatrical prompter — out of sight, following the action in case it needs to be nudged back into an intelligible course.” (David Velleman 2009, p. 4)IntroductionIn this paper I discuss our practice of exchanging explanatory and justifying reasons with one another, that is, reasons with which we explain or justify our actions, (...) choices, and decisions. I argue that the general aim and importance of this practice—as well as the associated ideas of responsibility and free will—is compatible with the finding that we are often, or even most of the time, not deliberatively aware of the reasons for which we act, prior to our acting so. That is, in many cases there are no explicit reasons, considerations we have reflected on and are aware of, that precede our actions. It is in this sense, I argue, that human ag. (shrink)

Suppose that there is no real distinction between 'mad' and 'bad' because every truly bad-acting agent, proves to be a morally incompetent one. If this is the case: should we not change our ordinary interpersonal relationships in which we blame people for the things they do? After all, if people literally always act to 'the best of their abilities' nobody is ever to blame for the wrong they commit, whether these wrong actions are 'horrible monster'-like crimes or trivial ones, such (...) as cycling on a footpath. This paper offers a skeptical solution, i.e., a solution that does not depend upon the existence of individual responsibility for extreme wrongdoing. I conclude that even in the 'worst case' that skepticism about the distinction between mad and bad is warranted, we are nevertheless justified to treat one another; in general, as morally competent agents who are often to blame for the wrong they commit. (shrink)

STRESZCZENIE Opracowanie zmierza do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czym – z punktu widzenia struktury procesu wykładni i struktury wchodzących w grę wartości konstytucyjnych – różni się ograniczanie wolności i praw w ramach stosowania „zwykłych środków konstytucyjnych”, od ograniczania wolności i praw dopuszczalnego w stanach nadzwyczajnych. Podjęta zostaje problematyka dotyczącą kwestii materialnych, a poza zakresem rozważanych zagadnień pozostają kwestie dotyczące formalnych warunków dopuszczalności ograniczeń, jak publiczne ogłoszenie zagrożenia czy możliwość wprowadzania ograniczeń w aktach podustawowych. Stawiane tezy są polemiczne wobec poglądów, że (...) zawieszenie wolności lub praw jest skrajnym typem ograniczania i następuje wtedy, gdy wolności czy prawa „już nie ma”, lub że zawieszenie zakłada ograniczenie istoty wolności lub prawa. Okazuje się, że można sensownie mówić o zawieszaniu wolności lub praw także wówczas, gdy są one ograniczane w niewielkim tylko stopniu. Ponadto, możliwe jest zawieszanie, które nie prowadzi do ograniczenia istoty wolności lub prawa. Argumentuje się, że istotą zawieszania wolności lub praw w stanach nadzwyczajnych jest zakwestionowanie podstawowego ich przymiotu, jakim jest – uznawana w prawie międzynarodowym – nienaruszalność „całych” poszczególnych praw człowieka, która jest czymś innym od nienaruszalności ich istoty. Przy okazji prowadzona jest refleksja teoretycznoprawna nad zagadnieniem zawieszania wolności lub praw. Zawieszenie okazuje się czymś istotnie różnym od czasowej utraty mocy obowiązującej przepisów dotyczących wolności czy praw. Ich ciągłe obowiązywanie znajduje wyraz, na przykład, w zasadzie proporcjonalności mającej zastosowanie do zawieszanych wolności lub praw. -/- Extraordinary Measures and Restrictions of Constitutional Freedoms and Rights ABSTRACT The study aims to answer the question on the difference between limitation of freedoms and rights in ordinary situations and their suspension (derogation) when extraordinary measures are introduced. This question is considered from the point of view of the structure of the interpretation process and the structure of the constitutional values. Consideration is given to issues relating to material aspects. However, issues relating to formal conditions for the admissibility of restrictions, such as public announcement of a threat or the possibility of introducing restrictions in sub-statutory acts, are not examined. The theses put forward are critical of the view that suspension of freedoms or rights is an extreme type of limitation and a freedom or a right "is no longer there", and of the view that suspension presupposes violation of the essence of freedom or right. It can be argued that it makes sense to talk about the suspension of freedoms or rights also when they are only slightly restricted. Moreover, it is possible to suspend a freedom or a right without violating their essence. It is argued that suspension of freedoms or rights leads to questioning of their basic characteristic that is their inviolability as recognized in international law. However, this inviolability of freedoms or rights is something different from the inviolability of their essence. In terms of the theory of law, the suspension of freedoms or rights turns out to be something significantly different from the temporary loss of the binding force of the respective provisions. Their continued validity is reflected, for example, in the application of the principle of proportionality to the suspended freedoms or rights. (shrink)

Kategoria integralności może być różnie rozumiana. Autorzy tekstów zamieszczonych w tomie opierają się na koncepcji Kena Wilbera AQAL. Głównymi jej składowymi są koncepcja Czterech Ćwiartek, ujmująca w sposób systemowy rzeczywistość i pozwalająca analizować związki między różnymi jej fenomenami, oraz Dynamika Spiralna, dotycząca rozwoju kulturowego, systemów i świadomości człowieka. Perspektywa integralna znalazła wyraz w ich publikacjach począwszy od 2005 roku, wcześniej – w praktyce akademickiej, a zwieńczeniem tego wstępnego etapu poszukiwań wilberowskich była konferencja naukowa „Ciało – Edukacja – Umysł” (2008) i (...) monografia pod tym samym tytułem (2010). Koncepcja Wilbera wzbudziła zainteresowanie w środowisku pedagogicznym akademickim i wśród praktyków. Między innymi Marzanna Bogumiła Kielar w monografii Integralna wizja Kena Wilbera i jej zastosowanie w edukacji (2012) dokonała rekonstrukcji koncepcji Wilbera, Zbigniew Kwieciński nawiązał do niej w wystąpieniu otwierającym VIII Zjazd Pedagogiczny w 2013 roku. Na UMK odbyły się też studia podyplomowe „Dyrektor jako lider oświaty”, których treści zostały skonstruowane na podwalinach koncepcji AQAL Wilbera. Do tej pory ukazały się następujące nasze monografie, w których AQAL zastosowano jako narzędzie opisu i wyjaśniania: P. Błajet, Ciało w kulturze współczesnej (2006), B. Przyborowska, P. Błajet, Szkice o wychowaniu agonistycznym (2008), P. Błajet, Miłość. Rozwój. Wychowanie (2010), P. Błajet, Od edukacji sportowej do olimpijskiej (2012), B. Przyborowska, Pedagogika innowacyjności: między teorią a praktyką (2013), P. Błajet, (Nie)przypadkowa edukacja (2016). „Kategoria integralności w edukacji” stanowi pokłosie licznych spotkań i dyskusji z myśleniem Wilbera w tle lub jako wątkiem wiodącym, stanowi rozszerzenie i pogłębienie, autorski wkład, a czasami krytyczną analizę myśli tego autora. (shrink)

Według koncepcji Mariana Mazura, człowiek jest systemem autonomicznym zdolnym do samosterowania. Jedna z podstawowych cech tego systemu – dynamizm charakteru – jest możliwa do wyrażenia za pomocą logarytmu naturalnego z ilorazu starzenia się do współczynnika rozbudowy systemu autonomicznego. Niniejszy artykuł prezentuje Kwestionariusz Dynamizmu Charakteru. Narzędzie to stworzone zostało w celu empirycznego przetestowania założeń teorii Mazura oraz w celu uchwycenia potencjalnych związków dynamizmu charakteru z innymi konstruktami, osadzonymi w tradycjach psychologicznych: na przykład Regulacyjną Teorią Temperamentu. Kwestionariusz Dynamizmu Charakteru mierzy dynamizm charakteru (...) na skali jakościowej i ilościowej. Artykuł prezentuje teorię Mazura, jej związki z teorią temperamentu Strelaua, narzędzie badawcze opracowane przez autorów i wyniki wstępnych analiz – przeprowadzonych na grupie 54 osób. Obserwacje poczynione w badaniach pilotażowych prezentują obiecujący obraz. Sugerują zgodność teorii Mazura z danymi empirycznymi oraz możliwość rozszerzenia rzeczonej teorii, dzięki obserwacjom efektów, niewyrażonych bezpośrednio w pracy Mazura. (shrink)

Autor omawiając koncepcję filozofii Cieszkowskiego wskazuje na różnice w stosunku do jej ujęcia u młodoheglistów. Proces krytyki przeprowadzony przez młodoheglistów nie jest konstruktywny, ponieważ rzeczywista historia stale jest nierozumna, a proces jej krytycznego przezwyciężenia nigdy nie jest zakończony. W ten sposób procesu znoszenia obu negujących się stron nigdy nie daje się zakończyć. Autor sądzi, że także u Cieszkowskiego próba przejścia od filozofii do czynu kończy się klęską, ponieważ pojęcie czynu znajduje się tylko w abstrakcyjnej opozycji w stosunku do teorii i (...) zostaje zdefiniowane jako to, czym właściwie nie jest. Czysta teoria i praktyczny program absolutnego czynu okazują się tylko dwoma momentami struktury refleksyjnej, a nie momentami rzeczywistości. Przezwyciężenie faktycznego oddzielenia teorii od praktyki, myślenia od czynu zostaje dokonane tylko w myśleniu, a nie w rzeczywistości. Autor sądzi, że w filozofii można mówić w sposób sensowny o poprawianiu praktyki, natomiast nigdy o przekładaniu teorii na praktykę. Praktyka bowiem ma swoją własną strukturę, która nie pozwala zastosować do niej zasad teoretycznej wiedzy, nawet w formie jej "uniwersalizacji" jako "nauki praktycznej". (shrink)

La meva intenció en les pàgines següents és analitzar la teoria del llenguatge que es troba en el Cràtil de Plató. D'una banda, s'analitza la concepció del significat de les paraules quePlató sembla defensar en aquest diàleg; de l'altra, s'ocupa del problema dels orígens delllenguatge. Aquestes qüestions s'estudien en relació amb la perspectiva ontològica i epistemològicade Plató: essencialisme, teoria de la reminiscència i les tesis dels sofistes sobre laimpossibilitat de parlar amb falsedat. La conclusió és que en el (...) Cràtil podem trobar ja la preparació de la teoria del llenguatge que Plató necessitarà per a la seva ulterior teoria de les idees. (shrink)

En contra de les aparences, la meva intenció és ridiculitzar i desactivar l’estratègic ús de referències a personatges de ficció per part dels mass media, els quals pretenen identificar el fundador de WikiLeaks amb tot aquest projecte —quelcom que facilita tant la deslegitimació com la mercantilització. Així, aquest article qüestiona la dominant personalització de la web de filtracions en Julian Assange, tot mostrant algunes de les més rellevants diferències i/o contradiccions entre el rerefons normatiu de WikiLeaks i la pseudo-filosofia política (...) de l’australià. La meva tesi és que la justificació de la il·legal revelació d’informació secreta i confidencial com a pràctica de desobediència civil es posa en perill per la contaminació de postulats utilitaristes i neoliberals. (shrink)

W ostatniej dekadzie można zaobserwować postępującą w naukach społecznych kodyfikację i instytucjonalizację etyki badań. Powstaje coraz więcej kodeksów etycznych, które standaryzują zasady etycznego prowadzenia badań oraz komisji etycznych kontrolujących projekty badawcze. Za kodyfikacją oraz instytucjonalizacją etyki naukowych badań społecznych stoi między innymi przekonanie, że kodeksy i komisje etyczne znacząco przyczynią się do etycznego postępowania badaczek i ochronią podmioty zaangażowane w badania, szczególnie ich uczestników, przed krzywdą. W artykule argumentuję, że to nie wystarczy, gdyż zarówno osoby prowadzące badania, jak i komisje (...) etyczne powinny kierować się w swoich decyzjach etycznych wyobraźnią moralną. (shrink)

The work on set theory made by A. Tarski in the years 1924-1950 is very interesting, but little know.We develope partial questions in set theory in the moment that A. Tarski intervenes and his contributionsand also influences.The principals aims in this development are:1. The axiom of choice [A.C.] and his equivalents;2. the general continuum hypothesis [G.C.H.] and the A.C.;3. the dual trichotomy principle;4. the inaccessible cardinals and his relation with the A.C. and the G.C.H.;5. the notion of finite set and (...) his relation with the A.C and the G.C.H.;6. the almost disjoint set and their relation with the G.C.H.;and finally,7. the results in Berkeley. (shrink)

O tym, że nauka polega na rozwiązywaniu problemów, pisało już wielu autorów. Jednak kto rozwiązuje owe problemy? Jakie mechanizmy wykorzystuje się w tym celu? Odpowiedź na te pytania nie jest wcale oczywista. Kiedy spojrzymy na standardową wizję nauki, łatwo dostrzeżemy w niej opowieść, w której główne role odgrywają jednostki dokonujące przełomowych odkryć. Jest to historia gigantów, którzy wyznaczają nowe ścieżki rozwoju ludzkości - historia, która jest zarazem heroiczna i sentymentalna. Jednocześnie jest to wizja, która zakłada, że nauka to praca przede (...) wszystkim (jeżeli nie wyłącznie) intelektualna. Problem w tym, że ta wizja w żaden sposób nie przystaje do funkcjonowania współczesnej nauki. Jak zatem to wszystko działa? Jaka jest rola jednostki w procesie naukowym? Jakie funkcje pełnią czynniki społeczne i materialne? Jak rzeczywiście wygląda praktyka rozwiązywania problemów? To pytania, od których wychodzi autor pracy "Modele, artefakty, kolektywy". Książka ta jest oryginalną próbą syntezy współczesnych studiów nad nauką i technologią. Autor rozpoczyna od klasycznych podejść filozoficznych Thomasa Kuhna i Ludwika Flecka, rekonstruuje najważniejsze elementy socjologii wiedzy naukowej, by przejść do współczesnych antropologicznych i kognitywnych analiz praktyk badawczych. Efektem jest nie-heroiczna i nie-sentymentalna wizja nauki, w której kluczowe role odgrywają kolektywny wymiar procesu badawczego oraz interakcje uczonych z elementami ich materialnego środowiska - zarówno skomplikowanymi instrumentami laboratoryjnymi, maszynami obliczeniowymi, jak i prozaicznymi przedmiotami codziennego użytku. (shrink)

W artykule rozważana jest koncepcja nagiego substratu w kontekście problemu indywiduacji. Głównym celem tekstu jest obrona teorii nagiego substratu (TNS) przed klasycznymi oraz współczesnymi zarzutami. Tok rozważań jest następujący: Autor we wstępie definiuje problem jednostkowienia i systematyzuje obecną dyskusję nad tym zagadnieniem. Następnie skupia się na porównaniu teorii wiązki i teorii nagiego substratu, ujętych jako alternatywne wyjaśnienia jednostkowości przedmiotów. Celem porównania dwóch teorii jest przedstawienie motywacji stojących za przyjęciem TNS. Głównym elementem tekstu jest punkt 2, w którym analizuje podstawowe założenia (...) TNS oraz odpiera wytaczane wobec niej zarzuty. Autor wykazuje, że warunkiem możliwości przezwyciężenia zarzutów z przeludnienia i regresu jest modyfikacja TNS i postulat teorii identyczności. (shrink)

Spricht man über die Aufklärung, taucht man, wie meist in der Philosophie in eine Männerwelt, Frauen sind darin Randfiguren. In einer Zeit, als die Männer die Grundlagen der modernen Zivilisation legten, hat man Frauen eine Nebenrolle zugewiesen. Trotzdem haben Aufklärerinnen durch ihr Denken, ihr Werk und ihr Beispiel viele weitere Generationen beeinflusst. Der Titel Aufklärerinnen beschreibt Philosophinnen, Literatinnen und Wissenschaftlerinnen, die in dieser Umbruchphase etwas bewegen wollten. Mangelnder Frauenbildung, wirtschaftlicher Abhängigkeit und ehelicher Unterwerfung hatten sie den Kampf angesagt. Und das (...) in einer Zeit, die den Frauen mehr denn je ein bürgerliches Korsett aufgezwungen hat. When one speaks about the Enlightenment, one is immersed, as is usually the case in philosophy, in a man's world; women are marginal figures in it. At a time when men were laying the foundations of modern civilisation, women were assigned a supporting role. Nevertheless, women Enlightenment thinkers have influenced many more generations through their thinking, their work and their example. The title Women Enlighteners describes female philosophers, writers and scientists who wanted to make a difference during this period of upheaval. They declared war on the lack of female education, economic dependence and marital subjugation. And they did so in a time that imposed a bourgeois corset on women more than ever before. (shrink)

Derridiańskie pytanie o paradoksalną (bez)warunkowość zakodowaną w pojęciu gościnnościjest także pytaniem o zasięg i przedmiot odniesienia: jeśli gościnność ma być tym,co rządzi wszelką interakcją, to być może nie ogranicza się ona wyłącznie do relacji międzyludzkich.Celem artykułu jest prześledzenie pojawiających się w ostatnich latach nieantropocentrycznychwizji gościnności, związanych z rozwinięciem Kantowskiego pojęcia kosmopolitycznegoprawa w odniesieniu do zwierząt i ich politycznej podmiotowości. Artykułpodejmuje wątki zwierzęcia kosmopolitycznego, kosmopolityki, kosmopolityzmu rozumianegonielogocentrycznie, jak w tradycji starożytnego cynizmu, kosmopolitycznych inspiracjiw nurcie posthumanizmu oraz projektu państwowej polityki opartej na (...) ładzie kosmopolitycznym– zoopolis. (shrink)

La meva intenció en les pàgines següents és analitzar la teoria del llenguatge que es troba en el Cràtil de Plató. D'una banda, s'analitza la concepció del significat de les paraules quePlató sembla defensar en aquest diàleg; de l'altra, s'ocupa del problema dels orígens delllenguatge. Aquestes qüestions s'estudien en relació amb la perspectiva ontològica i epistemològicade Plató: essencialisme, teoria de la reminiscència i les tesis dels sofistes sobre laimpossibilitat de parlar amb falsedat. La conclusió és que en el (...) Cràtil podem trobar ja la preparació de la teoria del llenguatge que Plató necessitarà per a la seva ulterior teoria de les idees. (shrink)